Τι είναι όμως η συναισθηματική νοημοσύνη; Με ποιο τρόπο μπορούμε να την αναπτύξουμε;
Με τον όρο συναισθηματική νοημοσύνη εννοούμε την ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε, να εκφράζουμε και να ελέγχουμε τα συναισθήματά μας καθώς επίσης και να κατανοούμε τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων. Η ικανότητα αυτή μας επιτρέπει να διαμορφώνουμε και να διατηρούμε τις διαπροσωπικές μας σχέσεις και χτίζεται σταδιακά από την παιδική μας ηλικία.
Είναι γεγονός πως όσο πιο μικρά είναι τα παιδιά τόσο πιο εγωιστικός είναι ο τρόπος που λειτουργούν. Δεν είναι σε θέση, σε ένα πρώτο επίπεδο, να κατανοήσουν ότι κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του συναισθήματα. Τα ενδιαφέρει αποκλειστικά η ικανοποίηση των δικών τους αναγκών μέσα από το πρίσμα του ναρκισσισμού που διέπει τα πρώτα χρόνια της ζωής τους.
Οι γονείς είναι αυτοί που βοηθούν το παιδί να χτίσει βήμα βήμα τη συναισθηματική του νοημοσύνη και να αναπτύξει τις κοινωνικές και διαπροσωπικές του δεξιότητες. Το βοηθούν να αναγνωρίσει τη σημασία των συναισθημάτων του και ενισχύουν την υγιή έκφρασή τους.
Πώς μπορούν λοιπόν οι γονείς να ενισχύσουν την ικανότητα του παιδιού να κατανοεί και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του;
Το σημαντικότερο από όλα είναι να του επιτρέπουν να εκφράζει αυτά που νιώθει και να δίνουν όνομα στο συναίσθημά του. Είναι πολύ σημαντικό να του δίνουν χώρο να εκφράζει όχι μόνο τα θετικά αλλά και τα αρνητικά του συναισθήματα.
Ταυτόχρονα μπορούν να το απενοχοποιούν για το θυμό ή το φόβο ή ακόμα και τη ζήλια που μπορεί να νιώθει. Όλα τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά και εκπληρώνουν κάποιο σκοπό. Φράσεις που πολύ συχνά λανθασμένα χρησιμοποιούνται μπορεί να εμποδίσουν το παιδί να εκφραστεί. Τέτοιες φράσεις είναι για παράδειγμα «δεν ντρέπεσαι να κλαις;», «τα αγόρια δεν κλαίνε», «μην δείχνεις ότι θυμώνεις» κτλ. Γονείς που αντιδρούν αρνητικά ή αποδοκιμαστικά στην επιθυμία του παιδιού να εκφραστεί μπορεί να εμποδίσουν την υγιή συναισθηματική του ωρίμανση.
Επίσης, καλό θα ήταν οι γονείς να αποφεύγουν να γελάνε με το φόβο ή την έκφραση θυμού των παιδιών τους. Όταν κοροϊδεύουμε ένα παιδί που φοβάται του μαθαίνουμε ουσιαστικά ότι δεν επιτρέπεται να νιώθει φόβο, κι ακόμη περισσότερο ότι δεν επιτρέπεται να τον εκφράζει.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό είναι διδάσκουμε τα παιδιά να σέβονται τα συναισθήματα των άλλων, κυρίως λειτουργώντας και οι ίδιοι με τον ίδιο τρόπο. Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά μιμούνται. Έτσι ένα παιδί που βλέπει τους γονείς του να εκφράζονται με υγιή τρόπο δεν έχει παρά να κάνει το ίδιο. Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι γονέων που δίνει ο ένας στον άλλο τον χώρο και το σεβασμό της έκφρασης διδάσκει στο παιδί εμπράκτως πως δεν νιώθουν όλοι οι άνθρωποι τα ίδια συναισθήματα. Κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται διαφορετικά σε ένα γεγονός.
Και κάθε γεγονός εγείρει διαφορετικά συναισθήματα σε κάθε άνθρωπο.
Οι γονείς δείχνουν και το παιδί μιμείται να σέβεται το συναίσθημα του άλλου.
Μια πολύ καλή τεχνική για την ενδυνάμωση έκφρασης των συναισθημάτων ενός μικρού παιδιού που δεν έχει μάθει να εκφράζει λεκτικώς τα συναισθήματα του είναι το "Το κουτί των Συναισθημάτων". Παίρνουμε ένα κουτί που κλείνουμε καλά αφήνοντας μια μικρή σχισμή για να μπορεί το παιδί να προσθέτει μόνο του τα συναισθήματα που νοιώθει πάνω σε μικρά χαρτάκια. Λέμε στο παιδί ότι αυτό το κουτί είναι σφραγισμένο, ασφαλές για να μπορεί να εκφράζει όποιο συναίσθημα έχει και δεν θέλει να το συζητήσει ή να το δει κάποιος άλλος, χωρίς να νοιώσει φόβο ή ντροπή αν το εκφράσει σε έναν μεγαλύτερο του. Μπορεί να γράψει τι αισθάνεται ή να φτιάξει προσωπάκια εκφράζοντας λύπη, χαρά, θυμός, ζήλια, θλίψη κά. Όταν το παιδί είναι έτοιμο, μπορεί να συζητήσει μαζί με τον γονιό το πώς αισθάνεται και τι του προκάλεσε αυτό το συναίσθημα. Προσοχή όμως! ποτέ μην παραβιάζετε το "Το κουτί των Συναισθημάτων" χωρίς την έγκριση του παιδιού, αυτός είναι ο προσωπικός του χώρος που οφείλετε να σέβεστε καθώς χάνεται η εμπιστοσύνη του απέναντί σας. Το μόνο που θα πετύχετε είναι να σταματήσει να το χρησιμοποιεί και να κλειστεί περισσότερο στον εαυτό του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου